Seðlabanki Íslands - Fyrirtækjafréttir

Standard & Poor's breytir horfum um lánshæfismat ríkissjóðs í neikvæðar vegna ójafnvægis í hagkerfinu. Lánshæfiseinkunnir eru óbreyttar.

Matsfyrirtækið Standard & Poor's birti í dag frétt sem er svo hljóðandi í
lauslegri íslenskri þýðingu: 

Matsfyrirtækið Standard & Poor's greindi frá því í dag að það hefði breytt
horfum á lánshæfismati ríkissjóðs Íslands í neikvæðar úr stöðugum. 
Matsfyrirtækið staðfesti einnig óbreyttar lánshæfiseinkunnir ríkissjóðs Íslands
í erlendri mynt A+ (les: A plús) fyrir langtímaskuldbindingar og A-1 (les: A1)
fyrir skammtímaskuldbindingar. Í íslenskum krónum eru einkunnirnar AA (les: AA
) fyrir langtímaskuldbindingar og A-1+ (les: A1 plús) fyrir
skammtímaskuldbindingar. 

Endurskoðun á horfunum endurspeglar vaxandi og þrálátt ójafnvægi í íslenska
hagkerfinu, auk skorts á aðhaldi í ríkisfjármálum. Þótt skammtímaraunvextir
Seðlabankans hafi farið yfir 8% er virkni miðlunar peningastefnunnar takmörkuð
af snarpri aukningu í erlendum lántökum heimila og lítilli svörun vaxta á
íbúðalánum við auknu aðhaldi peningastefnunnar. 

Endurnýjaður vöxtur í neyslu og seinkun á aukningu útflutnings leiða til þess
að viðskiptahallinn mun ekki lagast eins hratt og búist var við. Áframhald á
mikilli lántöku til húsnæðiskaupa kyndir undir verðhækkunum á húsnæði sem aftur
dregur úr hjöðnun verðbólgu. Þetta er undirrót þess að Seðlabankinn hækkaði
stýrivexti í 13.75% í nóvember 2007. 

Hagvöxtur hefur verið mikill í síðustu uppsveiflum í fjárfestingu og útlánum og
á húsnæðismarkaði. En hægja mun óhjákvæmilega á honum þegar hagkerfið kólnar.
Veruleg hætta er á að hagvöxtur dragist saman vegna áhrifa frá leiðréttingu á
gengi, fasteignamarkaði eða lánamarkaði. 

Fjármál hins opinbera bötnuðu verulega í efnahagsuppsveiflunni. Afgangur af
rekstri ríkis og sveitarfélaga var að meðaltali 5,6% af VLF árin 2005-2007.
Ásamt myndarlegum tekjum frá einkavæðingu mun þetta hjálpa til við að færa
skuldir hins opinbera undir 10% af VLF árið 2007 úr 38% árið 2003. Hins vegar
hafa óbeinar ábyrgðir vegna fjármálageirans vaxið mikið vegna hraðrar
útlánaaukningar innanlands. 

Neikvæðar horfur endurspegla vaxandi hættu á harðri lendingu íslenska
hagkerfisins. Sá efnahagssamdráttur sem nú er hafinn mun hjálpa til við að
vinda ofan af efnahagslegu ójafnvægi en sú þróun mun líklega tefjast vegna
áætlana um hraða aukningu á útgjöldum hins opinbera sem og því að stöðugt hefur
mistekist að endurskipuleggja Íbúðalánasjóð. Í tengslum við háa og hækkandi
innlenda og alþjóðlega vexti munu þessir þættir  auka áhættuna af harðri
lendingu íslenska hagkerfisins. 

„Lánshæfismatið gæti lækkað ef jafnvægi fæst aðeins með harkalegri aðlögun, sem
hefði áhrif á stöðu opinberra fjármála þegar halli á ríkissjóði vex og gengið
verður á óbeinar ábyrgðir.“ sagði Stukenbrook.“ En ef ójafnvægið lagast með
skipulegum hætti og tengd áhætta er hamin ættu horfur að verða stöðugar á ný.“